Mersin Milletvekili Adayları ve Seçmene Yansıyışı

AV ONUR BERK YILMAZ

Daha önceki yazımızda partilerin Mersin özelinde aday listesi hazırlarken izlemesi gereken kriterlerden bahsetmiştik. Sonrasında tüm siyasi partilerin aday listeleri Nisan ayında açıklandı ve seçmende olumlu veya olumsuz bazı tepkilere neden oldu.

Siyasi parti ayırt etmeksizin tüm listelere odaklandığımızda, tüm partilerin listeleri kendi tabanında tepkilere yol açtı.

2018 yılı genel seçimlerinde Mersin’de az bir farkla 1. Parti olan AKP, listesinde milletvekili adaylığı için istifa eden ve 7 yıldır il başkanlığı görevini sürdüren kişiyi aday listesine almamış; Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’yi 1. Sıradan aday göstermişti. Her dönem ithal aday gösterilmesi kendi parti tabanlarını rahatsız ettiği gibi bu dönemde de aynı durum oluştu. Tabanın yakınlık duyduğu isimlerin bulunmaması tabanı rahatsız etti. Özellikle pandemiden süregelen mevcut ekonomik kriz AKP’nin oylarını ülkede eritirken Mersin’de de aynı durum söz konusu oldu. AKP’nin Mersin’de 2018 yılındaki birinciliğini net bir şekilde kaptıracağı görülüyor. Yurt dışı oyları ile 4. Milletvekilliğini CHP’den çok az bir farkla alan AKP 3 milletvekili sınırında kalacağa benziyor.

2018 yılının ikinci partisi CHP’de de aday listelerine olumsuz tepkiler var. 3. Sıradan aday gösterilen DEVA Partisi kontenjan adayının geçmiş söylemleri, tabanı rahatsız etse de ittifak bilincinde hareket eden partilileri çok fazla etkilemiyor. Parti tabanı, parti tabanına yakın yıllardır sahada olan isimlerin listede olmamasından ve listelere müdahale edilmesinden rahatsız. Listeden rahatsızlık duyan partililerin eğilimi TİP, YSP ve İyi Parti’ye oy verme şeklinde görünüyor. Listeye tepki oyunun ne kadar büyüklükte olup olmadığını ancak seçim sonuçlarından görebileceğiz. Liste bazlı olmasa da genel siyasetin etkileri ile özellikle yeni genç seçmende CHP’ye eğilimin arttığını gözlemlediğimizde CHP bu dönem elinden kaçırdığı 4. Milletvekilliğini kazanacak gibi görünüyor. CHP’nin 4. Sıra adayının geçmişinde parti ile çok fazla etkileşimi olmaması olumsuz olarak görünse de çok büyük bir odanın temsilciliğini yıllardır yapması, esnaf seçmenler arasında bilinirliğini artırıyor. CHP’ye CHP dışından oy getirme ihtimali var. Listeler ilk açıklandığında parti içerisinde tanınırlığı açısından parti tabanının tepkisini alan 5. Sıra adayının ise Mersin’in sosyolojik yapısına göre olumlu bir aday olduğu ve sahada en çok çalışan ve görünen aday olduğu parti tabanı tarafından fark edilmeye başlandı.

İyi Parti’nin adaylarının diğer adaylardan daha farklı bir özelliği var. İyi Parti adaylarını temayül yoklaması ve kontenjan şeklinde belirledi. Temayül yoklaması ile birinci sırada yıllarca Tarsus ve Mersin’de belediye başkanlığı yapmış bir kişi ve 3. Sırada da Türkiye’nin en fazla milletvekili seçilen kişilerinden biri var. Bu iki ismin Mersin’in ikinci bölgesinde, kırsalda ve Tarsus’ta tanınırlığı ve güvenilirliği yüksek. İyi Parti Mersin’de 1. Parti olmasa bile oylarını en çok artıran partilerden biri olacak gibi duruyor.

YSP ise ilk defa “ithal” aday uygulamasını bu dönem Mersin’de uygulamayarak Mersin’den adaylarla seçime giriyor. Tabanı ve seçmeni bilen adaylarla yola çıkan YSP aynı zamanda stratejik/tepki oyları ile Mersin’deki milletvekili sayısını korur.

En çok tartışılan konulardan biri de TİP’in Mersin’den milletvekili çıkarıp çıkaramayacağı konusu oldu. CHP listesine tepki gösteren bazı CHP seçmeninin TİP’e eğilim gösterdiğini söylemiştik. Ancak TİP’in Mersin’deki “tabiri caizse” kemik oyu ile stratejik/tepki oylarının birleşiminin 75-80 bin gibi bir sayıya ulaşması gerekiyor. Büyükşehirlerde ülke genelinde bilinen, tanınır adaylarla yola çıkan TİP, Mersin’de yerel ölçekli adaylarla yola çıktı. Bu durumda TİP’in sınıra yakın bir oy oranında kalıp Mersin’den milletvekili çıkaramayacağı konuşuluyor. Mersin’de YSP ile ittifak yapılmış olsa idi ittifaklarının vekil sayısını artırırlardı diye düşünüyorum.

MHP ise Sinan ATEŞ cinayeti ile gündemi fazlaca meşgul eden, Mersin’deki en popüler adaylarını 4. Sıradan, seçilmesi imkansız bir yerden aday gösterdi. Bunun dışında her ne kadar Mersin’de doğup büyüyen bir 1. Sıra adayları olsa da yıllardır şehir dışında yaşayan birini 1. Sıradan aday göstermeleri kendi tabanında da biraz rahatsızlık uyandırdı. Genel siyaset nedeniyle de oylarını azaltan MHP’nin milletvekili sayısında düşüş olup olmayacağı çok kritik. Mevcut milletvekili sayısına ulaşsalar bile bunu çok rahat sağlayacakları kuşkulu. AKP’nin 4. Sırada bulunan HÜDA-Par adayı AKP’li milliyetçi seçmeni ayrıca rahatsız ettiğinden AKP’den MHP’ye ittifak arası bir oy geçişi görülebilir.

Mersin özelinde partilerin aday listelerine olumlu ya da olumsuz tepkileri göz önünde bulundursak da tepki nedeniyle giden oylar ittifakın dışına gitmemesi ve tabanların kendi parti adaylarının varlığına süre geçtikçe ısınması nedeniyle milletvekili sayılarında çok büyük bir değişim olmayacağı kanaatindeyim. AKP’nin vekil sayısının mutlaka düşeceği, CHP’nin vekil sayısının da mutlaka artacağı kesin. 4-3-2-2-2 şeklinde bir dağılım olabilir.

Cumhurbaşkanlığı seçiminde ise Kemal Kılıçdaroğlu’nun Mersin’de birinci olacağı, %62 -72 aralığında bir oy alabileceğini gözlemliyorum. Seçime son bir hafta kala kararsız seçmenin eğiliminin değişebileceği de göz önünde bulundurulursa Sayın Kılıçdaroğlu’nun ilk turdaki oyu %48 ve %52 arasında değişebilir. Seçim ikinci tura kalsa bile hem Mersin hem Türkiye genelinde ilk turda en çok oyu Kemal Kılıçdaroğlu alacaktır.  www.yenicizgihaber.com